Door zich op te richten waren onze oer-voorouders meer zichtbaar in de savanne van Afrika waar het krioelde van prooidieren. Door te klinken en te zingen waren ze bovendien van heel ver hoorbaar. Wat heeft onze oer-voorouders bezield om zo de aandacht van prooidieren op hen te vestigen? Oog in oog staande met een prooidier waren ze toch onvoldoende sterk om de confrontatie aan te gaan, te traag om weg te lopen en te onhandig om in een boom te klauteren. De meeste levende wezens die op de grond leven zingen niet. In tegendeel ze zijn net heel stil om zich te verdedigen tegen prooidieren. Het zijn vooral dieren die in het water leven zoals dolfijnen en walvissen, of in hoge bomen zoals vogels en apen, die zingen. Wanneer vogels en apen uit de bomen afdalen naar de begane grond, houden ze zich eerder stil. Wat heeft onze oer-voorouders bezield om op de begane grond tussen de prooidieren te staan zingen? Welk evolutionair voordeel heeft Oerzang voor onze oer-voorouders gehad?

Wetenschappers als paleo-antropologen en evolutiebiologen zochten het antwoord op deze vraag in eigenschappen die meer uitgesproken voorkomen bij mensen. Doordat onze oer-voorouders op beide voeten gingen stappen ontstond ritme, dat evolueerde naar het maken van zeer precies ritme. Wanneer zij samen ritmische klanken maakten, werden zij meegevoerd door elkaars ritme en ontstond vanzelf één ritmische eenheid, één groot lied waarin ze zich verbonden met elkaar. Door samen te klinken werd hun Oerzang luid en krachtig. De stam werd één groot geheel en daardoor meer afschrikwekkend voor prooidieren.

Later verspreidden onze oer-voorouders zich van de savanne in Afrika naar andere delen van de wereld, onder meer naar Europa. Ze namen de traditie van samen klinken, van Oerzang met zich mee. 

Sommige hedendaagse natuurvolkeren bereiden zich nog steeds voor op de jacht en op de oorlog door samen ritmisch te zingen, drummen en dansen, vaak met body painting in felle kleuren. Zo komen ze in een soort “battle trance”, waarbij de hersenen oxytocine aanmaken. Gaandeweg geven zij hun ego, hun eigen individualiteit op ten voordele van een collectieve identiteit. Zij worden hierdoor minder gevoelig voor individuele pijn en angst, en versterken zo de groepscohesie. Zij wanen zich op dat moment onsterfelijk, voelen zich deel van een groter geheel dat belangrijker is dan hun eigen leven.

Volgens sommige theorieën vormt de “battle trance” van onze oer-voorouders de grondslag voor de ontwikkeling van altruïstische moraliteit en spiritualiteit, elementen die op hun beurt de basis vormen van latere godsdiensten.

Onze oer-voorouders zijn dus beginnen zingen als verdediging tegen prooidieren. Het evolutionaire voordeel van Oerzang was overleven. Doordat onze oer-voorouders Oerzang ontwikkeld hebben… zijn wij er nu nog steeds.

Oerzang is dus miljoenen jaren oud en zit nog steeds in elke van ons. Nu nog steeds ervaren we tijdens Oerzang een diepe verbondenheid en levensvreugde wanneer we samen ritmisch bewegen en klanken maken, en wanneer we ons door elkaar laten meeslepen hierin. Oerzang helpt ook ons om ons beter te voelen met onszelf en met het leven. Door samen te zingen, te drummen, te dansen, voelen we ons meer verbonden, meer altruïstisch en meer gelukkig.

Uit: Jordania Joseph (2011) Why do People Sing? Music in Human Evolution. LOGOS, ISBN 978-9941-401-86-2, Chapter 3: Singing and War.